#29 De lezen over schrijven serie, deel 4

Lees hieronder de transcriptie van deze aflevering

Hay! Fijn dat je luistert naar deze aflevering uit de Lezen over Schrijven-serie van de podcast Tussen de Regels Schrijven. In deze aflevering geen boeken met tools of opdrachten ter inspiratie maar wel een aantal boekgenres die geschreven zijn aan de hand van dagboekfragmenten.

Gepubliceerde dagboeken

Veel dagboeken die uiteindelijk gepubliceerd zijn, beginnen in oorlogstijd. Je hebt vast al eens gehoord van het Achterhuis, het dagboek dat Anne Frank schreef. Ze krijgt het dagboek cadeau voor haar verjaardag en vraagt zich in een van haar eerste teksten af waarom ze zou moeten schrijven “ Wie zit er immers te wachten op de wetenswaardigheden van een 13 jarige”. Historici lijken ontdekt te hebben dat Anne haar dagboek met een lezerspubliek in haar achterhoofd geschreven heeft. Iets minder bekend is wellicht Etty Hillesum. Haar volledige dagboek is uitgebracht onder de naam Het Werk maar er zijn ook delen apart uitgegeven.
Veel schrijvers houden een dagboek bij om de inhoud van hun publicaties de ruimte te geven zich te ontwikkelen. Schrijvers die inmiddels een groot aantal van deze dagboeken hebben uitgegeven zijn Hans Warren en Frida Vogels. Zij hebben hun hele volwassen leven dagboeken bijgehouden wat zowel een tijdsbeeld geeft als inzicht in de persoonlijke leefwereld van de schrijvers. Vogels ziet zich dan ook als boekhouder van verstreken tijd en kan er maar slecht tegen niet te schrijven.

Verwant aan gepubliceerde dagboeken zijn de volgende genres.

Autobiografie

In een autobiografie verzamelt de hoofdpersoon (vaak met hulp van een ander) achteraf teksten en herinneringen maar ook door oude agenda’s, brieven of beeldfragmenten waardoor er een chronologisch verhaal wordt geconstrueerd. De autobiografie lijkt niet meer alleen geschreven te worden nadat iemand met pensioen is gaat waardoor het inmiddels voorkomt dat iemand meerdere  autobiografieën uitbrengt. 
MemoiresNet als een autobiografie kun jij zelf, al dan niet met hulp, je memoires schrijven met dit verschil: je verhaalt hierin alleen over een bepaalde periode in je leven. Over je carrière, je huwelijk, een ziekte of maatschappelijk belangrijke periode. Zo zijn er heel wat mensen gaan schrijven gedurende de eerste lockdown bijvoorbeeld en worden steeds vaker boeken uitgebracht waarin ervaringen worden gedeeld.

Biografie

Een biografie is een levensbeschrijving, geschreven door iemand anders dan de beschrevene. Deze komt tot stand, met of zonder toestemming van de hoofdpersoon, door het in kaart te brengen van iemands leven waarbij gebruik gemaakt wordt van beelden, teksten die door en over de persoon zijn uitgebracht, door interviews af te leggen met familie en vrienden en in geval van een geautoriseerde biografie, door gesprekken te voeren met de hoofdpersoon.

Levensfictie/ literaire non-fictie

Wanneer je je eigen leven of dat van anderen als inspiratie gebruikt om iets te schrijven en daar fictieve elementen aan toevoegd of juist delen weghaalt of samenvoegt dan ben je schrijver van levensfictie of zoals Judith Koelemeijer het noemt: ‘literaire non-fictie’. Misschien ken je haar boek ‘Het zwijgen van Maria Zachea’ dat gaat over haar grootmoeder en door Koelemeijer geschreven is met hulp van de verhalen van haar ooms en tantes. De term levensfictie ken ik van Nanda Huneman. Zij schreef haar boek ‘Fok’ met autobiografische elementen. Judith Visser verwerkt in haar werk veel eigen kennis en ervaringen maar heeft met Zondagskind en Zondagsleven literaire non-fictie geschreven over haar ervaring voor en nadat zij als jongvolwassene gediagnosticeerd werd met Asperger.

.
Tot slot van deze aflevering wil ik toch nog een aantal boeken onder je aandacht brengen die allen in een van genoemde categorieën zijn uitgebracht.

Dagelijks Werk van Renate Dorrestein: geschreven nadat zij de diagnose kanker had gekregen en besloot zich niet te laten behandelen. In plaats daarvan ruimde zij haar archief op om zelf regie te houden over wat er van haar werk nog uitgegeven kon worden.

Dagboek van een poes van Remco Campert: Een kijkje door de ogen van een oplettende en poëtische poes in het huishouden van een schrijver.

Het geheime tijdschrift van Jenna Bailey: door een oproepje in een krant in 1935 wordt door een aantal vrouwen het Geheime Tijdschrift opgericht. Elke maand verzamelt 1 van de vrouwen handgeschreven artikelen, bundelt ze waarna het tijdschrift vervolgens beurtelings bij de lezers op de mat valt. Jenna Bailey vond bij toeval een aantal jaargangen van deze tijdschriften in het archief van de universiteit in Sussex, raakte gefascineerd door de verhalen en besloot op zoek te gaan naar de vrouwen die door het tijdschrift een levenslange vriendschap ontwikkelde.

Dit was het laatste deel van de serie Lezen over Schrijven en tegelijk de een na laatste aflevering van dit eerste seizoen van de podcast Tussen de regels Schrijven. Komende week verzamel ik ideëen en vragen die ik in de seizoen afsluiter kan bespreken. Laat me dus gerust weten of er een onderwerp is waar je graag (nog) meer over zou willen horen. Voor het nieuwe seizoen ben ik op zoek naar mensen die met mij in gesprek willen over creatief dagboekschrijven. Wil je hier meer over weten of je aanmelden stuur dan een mail naar esther@estherberends.nl

Dank je wel voor het luisteren en heel graag tot de volgende!